culpa in contrahendo ne demek?
Culpa in Contrahendo (Sözleşme Öncesi Sorumluluk)
Culpa in contrahendo (sözleşme görüşmelerinden doğan sorumluluk), bir sözleşmenin kurulması aşamasında taraflardan birinin diğerine verdiği zararlardan doğan sorumluluğu ifade eder. Sözleşme henüz kurulmamış olsa bile, taraflar arasında güven ilişkisi oluştuğu ve dürüstlük kurallarına uyma yükümlülüğü bulunduğu kabul edilir. Bu ilkeye aykırı davranışlar, karşı tarafın zararına yol açarsa, sorumluluk doğabilir.
Temel Unsurları:
- Sözleşme Görüşmelerinin Varlığı: İki veya daha fazla taraf arasında bir sözleşme yapma niyetiyle görüşmelerin başlamış olması gerekir.
- Güven İlişkisinin Oluşması: Görüşmelerin başlamasıyla taraflar arasında bir güven ilişkisi doğar. Bu ilişki, tarafların dürüst ve iyi niyetli davranmalarını gerektirir.
- Dürüstlük Kuralına Aykırı Davranış: Taraflardan birinin dürüstlük kuralına aykırı davranması (örneğin, yanıltıcı bilgi verme, görüşmeleri sebepsiz yere kesme, gizli bilgileri ifşa etme) gerekir.
- Zarar: Dürüstlük kuralına aykırı davranış sonucunda karşı tarafın bir zarara uğraması gerekir. Bu zarar, maddi veya manevi olabilir.
- İlliyet Bağı: Zarar ile dürüstlük kuralına aykırı davranış arasında bir illiyet bağı (nedensellik ilişkisi) bulunmalıdır. Yani, zarar dürüstlük kuralına aykırı davranışın bir sonucu olmalıdır.
Sorumluluk Halleri:
- Görüşmelerin Haksız Olarak Kesilmesi: Haklı bir neden olmaksızın sözleşme görüşmelerinin karşı tarafa zarar verecek şekilde aniden kesilmesi.
- Bilgi Verme Yükümlülüğünün İhlali: Sözleşmeyle ilgili önemli bilgilerin karşı taraftan saklanması veya yanlış bilgi verilmesi. Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi için Bilgi Verme Yükümlülüğü sayfasına bakabilirsiniz.
- Sözleşme Yapma Niyetinin Olmaması: Başından beri sözleşme yapma niyeti olmaksızın görüşmelere başlanması ve karşı tarafın masraf yapmasına neden olunması.
- Ticari Sırların İfşası: Sözleşme görüşmeleri sırasında elde edilen ticari sırların izinsiz olarak üçüncü kişilere açıklanması.
Hukuki Sonuçları:
Culpa in contrahendo sorumluluğu doğduğunda, zarara uğrayan taraf, zararının tazminini talep edebilir. Tazminat, genellikle olumlu zarar (sözleşme kurulmuş olsaydı elde edilecek fayda) değil, olumsuz zararı (sözleşme görüşmelerine girilmesi nedeniyle yapılan masraflar ve kaçırılan fırsatlar) kapsar.
Önemli Not: Culpa in contrahendo, sözleşme hukukunun önemli bir parçasıdır ve ticari ilişkilerde dürüstlüğün korunmasına hizmet eder.
Kategoriler